Οι Εννέα Ανακρίβειες του ντοκιμάντερ “Αn Inconvenient Truth”
Γράφει ο καθηγητής φυσικής αγωγής Σταύρος Λιλόγλου
Δικαιώθηκε εν μέρει ο άνδρας που είχε μηνύσει την βρετανική κυβέρνηση για την απόφαση της να προβάλλεται το ντοκιμαντέρ-ταινία του Al Gore «Αn Inconvenient Truth»(ΑΒΟΛΗ ΑΛΗΘΕΙΑ) στα σχολεία της χώρας, καθώς η απόφαση του δικαστηρίου είναι πως ναι μεν η ταινία θα προβάλλεται στα σχολεία, αλλά θα συνοδεύεται από έναν οδηγό που θα αναφέρεται στις 9 επιστημονικές ανακρίβειες που περιέχει.
Σύμφωνα με το δικαστή Michael Burton, ο οποίος εκδίκασε την υπόθεση, το βραβευμένο με Όσκαρ ντοκιμαντέρ περιέχει εννέα σημεία, τα οποία δεν τεκμηριώνονται επαρκώς από την επιστημονική κοινότητα και συνεπώς οι δάσκαλοι που χρησιμοποιούν το ντοκιμαντέρ για εκπαιδευτικούς σκοπούς πρέπει να είναι ενήμεροι για τα εν λόγω λάθη.
Λάθος πρώτο: Σύμφωνα με το ντοκιμαντέρ, η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει μέχρι και 20 πόδια στο κοντινό μέλλον εξαιτίας της τήξης των πάγων της Γροιλανδίας και της Ανταρκτικής. Ο δικαστής θεωρεί ότι αυτό είναι άσκοπη κινδυνολογία, καθώς για να λιώσει τέτοια ποσότητα πάγου ώστε να ανέβει τόσο αισθητά η στάθμη της θάλασσας, χρειάζονται χιλιετίες.
Λάθος δεύτερο: Ο Al Gore υποστηρίζει ότι τα χιόνια στο όρος Κιλιμάντζαρο (Αφρική -Βορειοδυτική Τανζανία) ,έλιωσαν εξαιτίας του φαινομένου του θερμοκηπίου. Σύμφωνα όμως με το δικαστή, δεν υπάρχουν αρκετές αποδείξεις που να επιβεβαιώνουν ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει παίξει τόσο μεγάλο ρόλο στο λιώσιμο των χιονών.
Λάθος τρίτο: Στην «Άβολη Αλήθεια» αναφέρεται ότι σύμφωνα με επιστημονική έρευνα οι συνεχείς πνιγμοί πολικών αρκούδων οφείλονται στο γεγονός ότι δεν μπορούν να κολυμπήσουν τις αποστάσεις που έχουν δημιουργηθεί εξαιτίας της τήξης μεγάλων κομματιών των πάγων. Ωστόσο ο δικαστής επισημαίνει πως η μόνη σχετική έρευνα που έχει πέσει στα χέρια του, υποστηρίζει ότι έχουν πνιγεί ελάχιστες αρκούδες, κι αυτές λόγω καταιγίδων.
Λάθος τέταρτο: Στο ντοκιμαντέρ υποστηρίζεται ότι το γεγονός ότι η λίμνη Τσαντ (δυτική Αφρική) στερεύει, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα των καταστροφικών συνεπειών του φαινομένου του θερμοκηπίου. Ωστόσο, ο δικαστής υποστηρίζει ότι η λίμνη μπορεί να στερεύει και εξαιτίας άλλων παραγόντων, άσχετων με την περιβαλλοντική μόλυνση, όπως η αύξηση των πληθυσμών γύρω από τη λίμνη ή η τοπική κλιματική μεταβλητότητα.
Λάθος πέμπτο: Το "Inconvenient Truth" αποδίδει τον τυφώνα Κατρίνα ,που έπληξε τις ΗΠΑ, στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, ισχυρισμός για τον οποίο όμως, δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά στοιχεία.
Λάθος έκτο: Σύμφωνα με το ντοκιμαντέρ, ο αποχρωματισμός των κοραλλιογενών υφάλων σε όλο τον κόσμο έχει άμεση σχέση με τη συμβολή της ανθρώπινης δραστηριότητας στην περιβαλλοντική μόλυνση. Ο δικαστής υποστηρίζει ότι δεν είναι τόσο ξεκάθαρο που τελειώνει το ποσοστό ευθύνης του ανθρώπου και που ξεκινούν άλλοι παράγοντες.
Λάθος έβδομο: Στο ντοκιμαντέρ προβάλλονται δύο γραφήματα αναφορικά με τη συνάρτηση της αύξησης του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα με την άνοδο της θερμοκρασία στου πλανήτη, τα οποία ταιριάζουν απόλυτα. Παρ’ όλα αυτά, αν και υπάρχει κάποια σχέση μεταξύ των δύο γραφημάτων, αυτά δεν αποτελούν επαρκή απόδειξη του ότι το ένα είναι συνέπεια του άλλου.
Λάθος όγδοο: Ο Al Gore υποστηρίζει ότι το φαινόμενο του θερμοκηπίου έχει αρνητική επιρροή στο Golf Stream,(θαλάσσιο ρεύμα) μπλοκάροντας κατά κάποιο τρόπο την κυκλοφορία του από το βόρειο Ατλαντικό στη δυτική Ευρώπη, κάτι που ο δικαστής βρίσκει υπερβολικό και ως ένα βαθμό ανυπόστατο.
Λάθος ένατο: Οι Ατόλες(φυσικοί κύκλοι από νησιά) που βρίσκονται στα ρηχά σημεία του Ειρηνικού ωκεανού, «πλημμυρίζουν» εξαιτίας της ανόδου της στάθμης των υδάτων που προκαλεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου, γεγονός που απομακρύνει τους πολυάριθμους οργανισμούς που ζουν εκεί. Ο δικαστής κατέληξε ότι δεν υπάρχουν αρκετές αποδείξεις που να σχετίζουν την ερήμωση των Ατόλων με το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Σημειώνεται ότι για να καταλήξει στις συγκεκριμένες αποφάσεις ο δικαστής χρησιμοποίησε ως γνώμονα τα επιστημονικά στοιχεία που παρουσιάζονται από το Διακυβερνητικό Πάνελ για τις κλιματικές αλλαγές (ΙΡCC).
Γράφει ο καθηγητής φυσικής αγωγής Σταύρος Λιλόγλου
Δικαιώθηκε εν μέρει ο άνδρας που είχε μηνύσει την βρετανική κυβέρνηση για την απόφαση της να προβάλλεται το ντοκιμαντέρ-ταινία του Al Gore «Αn Inconvenient Truth»(ΑΒΟΛΗ ΑΛΗΘΕΙΑ) στα σχολεία της χώρας, καθώς η απόφαση του δικαστηρίου είναι πως ναι μεν η ταινία θα προβάλλεται στα σχολεία, αλλά θα συνοδεύεται από έναν οδηγό που θα αναφέρεται στις 9 επιστημονικές ανακρίβειες που περιέχει.
Σύμφωνα με το δικαστή Michael Burton, ο οποίος εκδίκασε την υπόθεση, το βραβευμένο με Όσκαρ ντοκιμαντέρ περιέχει εννέα σημεία, τα οποία δεν τεκμηριώνονται επαρκώς από την επιστημονική κοινότητα και συνεπώς οι δάσκαλοι που χρησιμοποιούν το ντοκιμαντέρ για εκπαιδευτικούς σκοπούς πρέπει να είναι ενήμεροι για τα εν λόγω λάθη.
Λάθος πρώτο: Σύμφωνα με το ντοκιμαντέρ, η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει μέχρι και 20 πόδια στο κοντινό μέλλον εξαιτίας της τήξης των πάγων της Γροιλανδίας και της Ανταρκτικής. Ο δικαστής θεωρεί ότι αυτό είναι άσκοπη κινδυνολογία, καθώς για να λιώσει τέτοια ποσότητα πάγου ώστε να ανέβει τόσο αισθητά η στάθμη της θάλασσας, χρειάζονται χιλιετίες.
Λάθος δεύτερο: Ο Al Gore υποστηρίζει ότι τα χιόνια στο όρος Κιλιμάντζαρο (Αφρική -Βορειοδυτική Τανζανία) ,έλιωσαν εξαιτίας του φαινομένου του θερμοκηπίου. Σύμφωνα όμως με το δικαστή, δεν υπάρχουν αρκετές αποδείξεις που να επιβεβαιώνουν ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει παίξει τόσο μεγάλο ρόλο στο λιώσιμο των χιονών.
Λάθος τρίτο: Στην «Άβολη Αλήθεια» αναφέρεται ότι σύμφωνα με επιστημονική έρευνα οι συνεχείς πνιγμοί πολικών αρκούδων οφείλονται στο γεγονός ότι δεν μπορούν να κολυμπήσουν τις αποστάσεις που έχουν δημιουργηθεί εξαιτίας της τήξης μεγάλων κομματιών των πάγων. Ωστόσο ο δικαστής επισημαίνει πως η μόνη σχετική έρευνα που έχει πέσει στα χέρια του, υποστηρίζει ότι έχουν πνιγεί ελάχιστες αρκούδες, κι αυτές λόγω καταιγίδων.
Λάθος τέταρτο: Στο ντοκιμαντέρ υποστηρίζεται ότι το γεγονός ότι η λίμνη Τσαντ (δυτική Αφρική) στερεύει, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα των καταστροφικών συνεπειών του φαινομένου του θερμοκηπίου. Ωστόσο, ο δικαστής υποστηρίζει ότι η λίμνη μπορεί να στερεύει και εξαιτίας άλλων παραγόντων, άσχετων με την περιβαλλοντική μόλυνση, όπως η αύξηση των πληθυσμών γύρω από τη λίμνη ή η τοπική κλιματική μεταβλητότητα.
Λάθος πέμπτο: Το "Inconvenient Truth" αποδίδει τον τυφώνα Κατρίνα ,που έπληξε τις ΗΠΑ, στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, ισχυρισμός για τον οποίο όμως, δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά στοιχεία.
Λάθος έκτο: Σύμφωνα με το ντοκιμαντέρ, ο αποχρωματισμός των κοραλλιογενών υφάλων σε όλο τον κόσμο έχει άμεση σχέση με τη συμβολή της ανθρώπινης δραστηριότητας στην περιβαλλοντική μόλυνση. Ο δικαστής υποστηρίζει ότι δεν είναι τόσο ξεκάθαρο που τελειώνει το ποσοστό ευθύνης του ανθρώπου και που ξεκινούν άλλοι παράγοντες.
Λάθος έβδομο: Στο ντοκιμαντέρ προβάλλονται δύο γραφήματα αναφορικά με τη συνάρτηση της αύξησης του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα με την άνοδο της θερμοκρασία στου πλανήτη, τα οποία ταιριάζουν απόλυτα. Παρ’ όλα αυτά, αν και υπάρχει κάποια σχέση μεταξύ των δύο γραφημάτων, αυτά δεν αποτελούν επαρκή απόδειξη του ότι το ένα είναι συνέπεια του άλλου.
Λάθος όγδοο: Ο Al Gore υποστηρίζει ότι το φαινόμενο του θερμοκηπίου έχει αρνητική επιρροή στο Golf Stream,(θαλάσσιο ρεύμα) μπλοκάροντας κατά κάποιο τρόπο την κυκλοφορία του από το βόρειο Ατλαντικό στη δυτική Ευρώπη, κάτι που ο δικαστής βρίσκει υπερβολικό και ως ένα βαθμό ανυπόστατο.
Λάθος ένατο: Οι Ατόλες(φυσικοί κύκλοι από νησιά) που βρίσκονται στα ρηχά σημεία του Ειρηνικού ωκεανού, «πλημμυρίζουν» εξαιτίας της ανόδου της στάθμης των υδάτων που προκαλεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου, γεγονός που απομακρύνει τους πολυάριθμους οργανισμούς που ζουν εκεί. Ο δικαστής κατέληξε ότι δεν υπάρχουν αρκετές αποδείξεις που να σχετίζουν την ερήμωση των Ατόλων με το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Σημειώνεται ότι για να καταλήξει στις συγκεκριμένες αποφάσεις ο δικαστής χρησιμοποίησε ως γνώμονα τα επιστημονικά στοιχεία που παρουσιάζονται από το Διακυβερνητικό Πάνελ για τις κλιματικές αλλαγές (ΙΡCC).