Ο Bernard Lietaer, καθηγητής - ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Berkeley, ο οποίος δραστηριοποιείται στον τομέα των νομισματικών συστημάτων, παραχώρησε συνέντευξη στην Sarah van Gelder, συντάκτρια του περιοδικού YES, το έτος 1997, σχετικά με τα εναλλακτικά νομίσματα. Έχει όμως μεγάλη αξία να διαβάσετε τις τρεις πρώτες ερωτήσεις και απαντήσεις αυτής της συνέντευξης, γιατί...
δείχνουν σε λίγες γραμμές όλη την έννοια του χρήματος.
«Sarah van Gelder, YES!: Γιατί ελπίζετε τόσο πολύ στην ανάπτυξη εναλλακτικών νομισμάτων;
Bernard Lietaer: Το χρήμα είναι σαν να έχουμε περάσει ένα σιδερένιο δαχτυλίδι στην μύτη μας. Έχουμε ξεχάσει ότι το έχουμε σχεδιάσει και τώρα είναι το χρήμα που μας οδηγεί. Νομίζω ότι ήρθε η ώρα να καταλάβουμε που θέλουμε να πάμε – κατά την γνώμη μου προς την αειφορία και την κοινότητα – και στην συνέχεια να σχεδιάσουμε το χρήμα που θα μας πάει εκεί.
Sarah van Gelder: Θα λέγατε λοιπόν ότι ο σχεδιασμός χρήματος είναι στην πραγματικότητα η ρίζα όσων συμβαίνουν και δεν συμβαίνουν στην κοινωνία;
Bernard Lietaer: Σωστά. Ενώ τα οικονομικά συγγράμματα υποστηρίζουν ότι άνθρωποι και επιχειρήσεις ανταγωνίζονται για τις αγορές και τους πόρους, εγώ υποστηρίζω ότι στην πραγματικότητα ανταγωνίζονται για το χρήμα χρησιμοποιώντας τις αγορές και τους πόρους για να το καταφέρουν αυτό. Το να σχεδιάσουμε νέα νομισματικά συστήματα ισοδυναμεί με τον επανασχεδιασμό των στόχων στον οποίο προσανατολίζεται η ανθρώπινη προσπάθεια.
Επιπλέον πιστεύω ότι η απληστία και ο ανταγωνισμός δεν είναι αποτέλεσμα ενός αμετάβλητου ανθρώπινου ταμπεραμέντου. Έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η απληστία και ο φόβος της έλλειψης στην πραγματικότητα δημιουργούνται και αμβλύνονται συνεχώς ως άμεσο αποτέλεσμα του είδους του χρήματος που χρησιμοποιούμε. Για παράδειγμα, μπορούμε να παράγουμε επιπλέον τρόφιμα για να τραφούν όλοι και σίγουρα υπάρχει εργασία για όλους στον κόσμο, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι δεν υπάρχουν τα χρήματα για να πληρωθούν όλα. Η έλλειψη είναι στα εθνικά νομίσματα.
Στην πραγματικότητα η δουλειά των κεντρικών τραπεζών είναι να δημιουργούν και να συντηρούν την νομισματική έλλειψη. Η άμεση συνέπεια είναι ότι πρέπει να παλεύουμε ο ένας με τον άλλο για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε. Το χρήμα δημιουργείται όταν οι τράπεζες δανείζουν. Εάν μία τράπεζα σας παρέχει ένα στεγαστικό δάνειο $100.000, δημιουργεί μόνο το κεφάλαιο το οποίο το ξοδεύουμε και κυκλοφορεί στην οικονομία. Η τράπεζα αναμένει να αποπληρώσεις $200.000 σε 20 χρόνια αλλά δεν δημιουργεί τα δεύτερα $100.000, τον τόκο. Αντιθέτως, η τράπεζα σε στέλνει έξω πίσω σ’ ένα σκληρό κόσμο για να δώσεις μάχη εναντίον όλων για να φέρεις τα δεύτερα $100.000.
Sarah van Gelder: Δηλαδή κάποιοι άνθρωποι θα πρέπει να χάνουν έτσι ώστε άλλοι να κερδίζουν; Κάποιοι θα πρέπει να χρεοκοπήσουν έτσι ώστε κάποιοι άλλοι να πάρουν τα χρήματα που χρειάζονται για να πληρώσουν πίσω τους τόκου;
Bernard Lietaer: Σωστά. Όλες οι τράπεζες κάνουν ακριβώς το ίδιο πράγμα όταν δανείζουν χρήματα. Για αυτό είναι τόσο σημαντικές οι αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών όπως η Federal Reserve των ΗΠΑ. Η αύξηση των επιτοκίων καθορίζει αυτόματα και ένα μεγαλύτερο ποσοστό απαραίτητων χρεοκοπιών. Όταν μία τράπεζα ελέγχει την πιστοληπτική σου ικανότητα στην πραγματικότητα ελέγχει εάν είσαι ικανός να ανταγωνιστείς και να κερδίσεις άλλου παίκτες, εάν είσαι ικανός να φέρεις τα δεύτερα $100.000 τα οποία δεν δημιουργήθηκαν ποτέ. Εάν χάσεις σε αυτό το παιχνίδι, θα χάσεις το σπίτι σου ή οτιδήποτε άλλο έδωσες ως εγγύηση.».
Πηγή: lietaer.com