Τη γνωστή μέθοδο με βάση την οποία ο πολίτης (και μάλιστα ο αδύναμος οικονομικά) καλείται να καλύψει τα ελλείμματα του κράτους εφαρμόζει το πολυνομοσχέδιο που κατατέθηκε αργά το βράδυ της Δευτέρας στη Βουλή, και σε μικροκλίμακα, στους δήμους. Έτσι, σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Πολιτικής 2013-2016 (ΜΠΔΣ), οι δημότες που τυγχάνει να κατοικούν σε «κόκκινους» δήμους, θα κληθούν να πληρώσουν το...μάρμαρο της κακοδιαχείρισης στο δήμο τους.
Με ποιόν τρόπο; Με την αύξηση στη φορολογία των ακινήτων τους αλλά και των δημοτικών τελώνς και φόρων. Ειδικότερα, μέσα από το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ που δημιουργείται, και το οποίο δε θέλουν οι δήμαρχοι, επιβάλλεται αύξηση σε φόρους και τέλη, όπως το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) μέχρι και 3 τοις χιλίοις.
Όπως σημειώνεται στο ΜΠΔΣ, το Παρατηρητήριο θα μπορεί, εφόσον οι αρχικές του υποδείξεις προς τον «κόκκινο» δήμο για την οικονομική του εξυγίανση δε φέρουν αποτέλεσμα, να ζητεί από το υπουργείο Εσωτερικών να «βάλει» το συγκεκριμένο δήμο στο Πρόγραμμα Εξυγίανσης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την «τσέπη» του δημότη, το οποίο το λέει καθαρά στο κεφάλαιο ΣΤ.4. «Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ» και στην παράγραφο 6 (υποπαράγραφοι στ' και ζ'):
«Εφόσον η εκτέλεση του προϋπολογισμού του ΟΤΑ εξακολουθεί να παρουσιάζει σοβαρή απόκλιση σε σχέση με τους τιθέμενους στόχους, με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, που εκδίδεται ύστερα από αιτιολογημένη εισήγηση του Παρατηρητηρίου, υπάγεται υποχρεωτικά σε Πρόγραμμα Εξυγίανσης. Η ένταξη στο ανωτέρω Πρόγραμμα συνεπάγεται την υποχρέωση εφαρμογής, κατά περίπτωση μέρους ή του συνόλου, των κάτωθι παρεμβάσεων:
στ) αύξηση των ιδίων εσόδων από φόρους, τέλη, δικαιώματα και εισφορές
ζ) αύξηση του ανώτατου συντελεστή επιβολής του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας για τα ακίνητα που βρίσκονται στην εδαφική περιφέρεια του δήμου σε ποσοστό μέχρι και 3‰ και επιβολή του τέλους υποχρεωτικά από το δήμο σύμφωνα με το ποσοστό αυτό μέχρι την οικονομική εξυγίανσή του. Ομοίως, αύξηση του συντελεστή επιβολής του τέλους επί των ακαθαρίστων εσόδων και παρεπιδημούντων από 0,5% μέχρι και 2%» (περισσότερα βλ. παρακάτω).
Να σημειωθεί πως με την ένταξη στο Πρόγραμμα Εξυγίανσης μέσω του Παρατηρητηρίου, μεταξύ άλλων, περιορίζονται οι δαπάνες «μόνο σε υποχρεώσεις μισθοδοσίας και λοιπές απολύτως ανελαστικές δαπάνες χρησιμοποιώντας προς τούτο, καθ' όλο ή κατά μέρος και τη ΣΑΤΑ», λαμβάνεται κάθε μέτρο και πράξη «που προβλέπεται από τη νομοθεσία προς διασφάλιση της είσπραξης των απαιτήσεων του ΟΤΑ και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής», περιορίζονται οι προσλήψεις (που έτσι και αλλιώς έχουν απαγορευθεί στους δήμους μέχρι 31/12/2016) και επιβάλλονται υποχρεωτικές μετατάξεις προσωπικού.
Τι είναι το Παρατηρητήριο
Σύμφωνα με το ΜΠΔΣ, το υπουργείο Εσωτερικών προκειμένου να ενισχύσει τα υφιστάμενα θεσμικά εργαλεία για την επίτευξη της οικονομικής εξυγίανσης των ΟΤΑ, προχωρά στη δημιουργία «Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ». Θα ποτελείται από πέντε μέλη, ήτοι έναν Σύμβουλο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ο οποίος θα προεδρεύει, το Γενικό Διευθυντή Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Εσωτερικών, το Διευθυντή Οικονομικών ΟΤΑ, έναν εκπρόσωπο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας προκειμένου για δήμους ή έναν εκπρόσωπο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας προκειμένου για περιφέρειες, καθώς και το Γενικό Διευθυντή Θησαυροφυλακίου του Προϋπολογισμού του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, με δικαίωμα αρνησικυρίας. Επιπλέον, στη σύνθεση της Επιτροπής δύνανται να συμμετέχουν, άνευ δικαιώματος ψήφου, μέχρι και δύο εμπειρογνώμονες.
Το ΜΠΔΣ δίνει τη δυνατότητα στο Παρατηρητήριο να παρακολουθεί σε μηνιαία βάση την πιστή εφαρμογή του προϋπολογισμού των ΟΤΑ της χώρας, λαμβανομένου υπόψη του ετήσιου προγράμματος δράσης και του πενταετούς επιχειρησιακού προγράμματος κάθε δήμου και περιφέρειας, παρέχοντας τα απαραίτητα εργαλεία για την οικονομική εξυγίανση και τον εξορθολογισμό των δαπανών τους. Στην περίπτωση που διαπιστώνει αποκλίσεις θα εισηγείται, σε συνεργασία με τον ΟΤΑ, τις αναγκαίες κατά περίπτωση δημοσιονομικές και διαθρωτικές παρεμβάσεις προκειμένου να διασφαλίζεται η χρηστή οικονομική διαχείριση.